GENEALOGIEËN

 

N

DE DRIE GROTE OUDE BERGSE SCHIPPERSFAMILIES

VAN DORT, SCHOT EN TOUW

 

 

De schippersfamilies Van Dort, Schot en Touw leveren gezamenlijk 45 procent van alle Bergse schippers in de periode 1812-1940. Deze oude Bergse families waren niet alleen werkzaam als vrijschipper in de zogenoemde wildevaart maar waren ook actief in de beurtvaart. Zij vervulden in de achttiende eeuw vaak functies als gezworene en deken van het vissers- en schippersgilde. Eén correctie: de naam Schot kwam niet voor in het schippersgilde. In het genealogisch gedeelte zal blijken hoe zeer de Bergse schippersfamilies aan elkaar verwant zijn. Het familiegezegde was niet voor niets: 'De Van Dorten en De Hazen zitten met Schotten en Touwen vast aan de Wakkeeën.'

 

 

                                                Voor 1747           Periode             Schippers-         Vissers-     Beurt-2

                                                in B.o.Z.                                         gilde[1]                  gilde[2]     vaart[3]

  1. VAN DORT                        X                         1812-1940          X                        X                  X
  2. SCHOT                              X                         1812-1940                                     X                  X
  3. TOUW                               X                         1812-1940          X                         X                  X

[1] Komen voor in het schippersgilde in de 18e eeuw.

[2] Komen voor in het vissersgilde in de 18e eeuw.

[3] Actief in de beurtvaart


 

 

De genealogieën geven een sterk vertekend beeld van deze families. Omdat alleen degenen zijn opgenomen die zich hebben beziggehouden met de binnenvaart krijgt men de indruk dat er alleen maar het schippersvak werd beoefend. Maar bij alle Bergse schippersfamilies zijn er altijd zoons geweest die een ander vak kozen.

Voor zover bekend of van belang zijn per echtpaar het aantal kinderen vermeld. Alleen die dochters die met een (Bergse) schipper trouwden zijn met naam opgenomen.

Van de in hierna volgende genealogieën genoemde personen worden voor de leesbaarheid uitsluitend de jaren van geboorte, huwelijk en overlijden opgetekend. Alle genoemde jaartallen zijn te Bergen op Zoom tenzij anders vermeld.

Voorbeeld:

 

            Boudewijn de Bakker (Boschkapelle 1828-1892). Boudewijn is in 1828 te Boschkapelle geboren en in 1892 te

            Bergen op Zoom overleden.

 

Indien bekend staat de roepnaam tussen haakjes (Kees). Een eventuele bijnaam altijd cursief tussen haken [de Haai]. Per familie staat het geloof vermeld, alleen wanneer het relevant is, bijvoorbeeld bij een gemengd huwelijk, staat het geloof per persoon vermeld. [Kath.], [Luth.], [Geref.] of [Isr.] [1] Verder worden zover bekend de adresgegevens genoteerd. Het Bevolkingsregister hield bij wanneer men uit de gemeente vertrok of wanneer men zich (opnieuw) in de gemeente vestigde. Straatnamen en nummers zijn vaak doorgehaald en veranderd in de nieuwe verblijfplaats. In de tekst is dat duidelijk gemaakt door de toevoeging: < doorgehaald. Het pijltje wijst naar wat is doorgehaald.

Het Bevolkingsregister telde altijd meer schippers dan er in werkelijkheid waren. Dat laat zich verklaren door het feit dat men zich al snel schipper noemde. De vier broers die op één schip voeren telden alle vier voor schipper mee in het Bevolkingsregister. Terwijl er maar een verantwoordelijk was voor de patentbelasting.

Voor de jaartallen in de tekst staan vaak twee of drie hoofdletters VT, IU, BS etc. Daaraan is af te lezen uit welke bron de informatie afkomstig is.

 

VT                        = Volkstellingen van 1812, 1830 en 1840

IU                         = Lijst van inkomende en uitgaande schepen 1812/13

BS                        = Burgerlijke Stand [2]

BR                        = Bevolkingsregisters van 1850/60, 1860/80 en 1880/00

PB                        = Registers van Patentrecht 1871/72, 1872/73, 1890/91 1892/93

SM                        = Scheepsmetingsdienst

RD                        = Rijnvaartpatenten Dordrecht

BST 1831             = Boten, Schuiten en Tonnage

SSS 1824             = Staat van Schepen en Schuiten

SVS 1845             = Schippers, Vissers en Schippersknechts

RPD                       = Stadsarchief Dordrecht, Registers houdende aantekening van de afgegeven Rijnvaartpatenten 1862-

                                 1896. Te raadplegen via GENSEARCH. 

 

[1] Joodse schippers zijn niet alleen in Bergen op Zoom maar in heel Nederland bepaald zeldzaam. Hartog Bakker woonde en werkte van 1898 tot 1910 in Bergen op Zoom. Zie voor hem: FAMILIENAMEN A - B

[2] Het betreft hier dan aantekeningen op de akte zoals een scheepsnaam. Bij geboorte-, huwelijks- en sterfdata is niet vermeld dat zij uit de Burgerlijke Stand afkomstig zijn.

 

VERVOLG KLIK  VAN DORT 1

1 TERUG NAAR  3 BERGSE ZEESCHEPEN